ABD Perakende Sektöründeki En Güncel Trend Nedir?

Hepimizin takip ettiği gibi akıllı telefonların ve mobil İnternet’in yaygınlaşması ile dünyada birçok perakendeci mobil ticaret sitelerini ve mobil cihaz uygulamalarını yayına aldı. Bu sayedede mobil ticaret hacimleri hızla arttı ve bu konudan daha sık söz edilmeye başlandı. Gelecekte m-ticaretin perakende sektörünü nasıl değiştirebileceğine dair sağlıklı değerlendirmelerde bulunabilmek için ABD’deki klasik perakendecilerin şu anda neler yaptığını bilmek önem taşıyor. Çünkü 150 milyon üzerinde 3G abonesi bulunan, akıllı telefon sahipliğinin %40’a ulaştığı ve bu kişilerin %80’e yakınının alışverişlerinde cihazlarını aktif kullandığı ABD; ulaştığı e-ticaret pazarı bazı ile dünyadaki en sağlıklı öngörü kaynaklarının başında geliyor.

Geçen hafta yaptığım bir seyahat sayesinde ABD’deki son trendleri yerinde görme şansı yakaladım ve sizlerle de paylaşmak istedim. Artık mağazaları gezerken en çok karşılaşılan şey, klasik perakendecilerin mobil cihazları mağaza içi alışveriş tecrübesine sahil etmiş olmaları. M-ticaretin güncel trendi ise QR kodu kullanımı. Vitrinlerden mağaza içlerine kadar neredeyse tüm ürünlerin üzerinde barkod gibi birer QR kodu bulunuyor. Bu sayede de müşteriler, ürünler hakkında daha detaylı bilgiye erişebiliyor. Şu örnek uygulamaların fotoğraflarını aşağıda görebilirsiniz:
- Best Buy vitrinlerini QR kodlarla zenginleştirmeyi tercih ediyor.
- Macy’s müşterilerinin ünlülerden alışveriş ipuçları alıp kampanya fırsatları yakalaması için QR kodları üzerinden bir kampanya düzenliyor.
- Walgreens mobil uygulamasını yükleyen mağaza ziyaretçilerine özel fırsatlar sunuyor.


Dijital dünyaya dair sokaktan diğer izlenimler
- Best Buy, Pick-at-Store (Web’den satınal, dükkandan teslim al) uygulaması için mağaza içlerinde daha geniş alanlar ayırmaya başlamış.
- Target, sadakat programına (Redcard programı) e-ticaret sitesini de dahil ederek çoklu-kanal yapısını tam olarak entegre etmiş.
- Groupon, şehir merkezlerine yerleştirilen dokunmatik panolar ile fiziksel alışveriş dünyasına iyice girmiş.
- Bankaların reklam kampanyalarının odağında artık mobil ödeme var. (Citibank ve Google Wallet işbirliği gibi.)

eBay'in Kuruluş Hikayesini Biliyor Musunuz?

Geçtiğimiz yıl e-ticaret sektörüne dair Türkiye'deki en önemli haberlerden birisi eBay'in GittiGidiyor'u satın alması olmuştu. Kendini global ticaret platformu ve ödeme lideri olarak tanımlayan ve 2011 yılı cirosu 12 milyar dolara yaklaşan eBay, hiç şüphesiz çok önemli bir e-ticaret devi. Bu büyüklüğe erişirken nasıl bir süreçten geçildiğini öğrenmek için Adam Cohen'in, 2002 yılında yayınlanan ve eBay'in kuruluş hikayesini anlattığı kitabı 'The Perfect Store: Inside eBay' tam da biçilmiş kaftan.

eBay'in kurucusu Pierre Omidyar, Berkeley Üniversitesi'nde bilgisayar mühendisliği okumuş başarılı bir yazılımcı. Aslında ilk başarısı olarak, henüz 24 yaşındayken kurduğu ve daha sonra eShop.com'a dönüşen firmasını milyar dolarlık bir değerle satabilmesini kabul edebiliriz. 1995 yılında aklına gelen Online açık arttırma platformu fikrini birkaç gün içerisinde Auction Web ismiyle başlattığında, işlerin bu noktaya gelebileceğini planlamamış olduğu ortada.

Cohen, kuruluş hikayesini anlatırken; bu eşsiz iş modelinin dünya ticaretini nasıl değiştirebileceğine dair yorumlarını, iktisat teorisinin Açık Arttırma (Auction Theory), Aracısızlaştırma (Disintermediation / Schumpeter) ve Ara Kazanç (Arbitrage / Coase) gibi önemli noktalarına referanslar vererek zenginleştiriyor.

eBay, %80 karlılık oranlarına sahip yeni iş modeli sayesinde, 1999 yılındaki halka arzı sırasında değerini 25 milyar dolara çıkarmayı başarmış ve nisan 2000’de patlayan Dot.Com krizi sırasında dahi %50 yıllık büyüme oranları yakalayabilmiş.

Kitap içerisinde eBay'de alkol, sigara, ateşli silah ve pornografik ürünler konusundaki politikaların nasıl ortaya çıktığını da öğrenirken, Paypal satınalmasının detaylarını ve ödeme sistemi dünyasının pazaryeri modeli için ne denli önemli olduğunu da fark ediyoruz.

eBay'in kuruluşundaki önemli dönüm noktaları
- Satıcı değerlendirmesi, raiting’leri (1996)
- Sınırlı ürün üzerine tanıtım kampanyası - Beanie Baby (1997)
- Koleksiyon kategorisi ile ilk ciddi büyüme ve ziyaretçi sadakati
- Siteye özel kitle oluşturma (eBay Café)
- İşlerdeki ilk sıçrama 1996 toplamındaki yıllık 200 bin işlem, sadece 1997 ocak ayında 250 bine ulaştı - eBay Flood
- Ürün listeleme için ücret alma (1996)
- Auctionweb’i bırakıp eBay adını alma (1997)
- Özel ilgi gösterilen segment - anahtar satıcılar (powersellers) (1997)

E-Ticaret Firmaları, İnternet Dışında Nereye Reklam Veriyor?

Pazarlama profesyonelleri için çoklu kanal pazarlaması / reklamcılığı (multichannel marketing) her zaman çok önem taşıdı. Son yıllarda İnternet'in tüketicilerin daha fazla zaman geçirdiği bir alan haline gelmesi nedeniyle, iletişim planlarındaki ağırlığı gitgide daha yoğunlaştı. Dijital iletişimin süpürücü olarak konumlandığı günümüz iletişim dünyasında, Online stratejiler her tür pazarlama faaliyeti ile eşzamanlı olarak kullanılıyor. E-ticaret profesyonelleri için ise gerek ölçümleme gerekse sonuç verimliliği açısından dijital, en baştan beri ana iletişim platformu olarak değerlendiriliyor. Türkiye'de e-ticaret firmaları tarafından kullanılan Online pazarlama kanallarını kısaca; eposta, arama motoru pazarlaması, ortak kazanç (affiliate) ağları, fiyat karşılaştırma siteleri, sosyal platformlar, Online reklam network'leri, niş veya toplayıcı (aggregator) site sponsorlukları ve içerik (content) pazarlaması olarak sıralayabiliriz.


Geçtiğimiz yıl Türkiye'deki e-ticaret firmalarının neredeyse tamamı, Online reklamcılığın potansiyel fırsatlarını performans hedefli olarak yoğun bir şekilde kullandılar. Bu firmaların erişim ve ciro olarak da çok ciddi bir aşama kaydettiğinin en önemli göstergesi ise İnternet dışındaki diğer birçok pazarlama kanalının da kullanılmaya başlanması oldu. İnternet firmaları, sürekli yayında tuttukları Online kampanyaları yanında gerek henüz erişemedikleri yeni müşteri segmentlerine ulaşmak gerekse çoklu kanal stratejilerinin birçok avantajından (güven, farklılaşma, ...) faydalanmak için; kısa vadeli geri dönüş hedefi olmayan pazarlama kampanyaları yapmayı tercih ettiler.

Son birkaç yılda e-perakende firmaları tarafından kullanılan dijital dışındaki pazarlama kanallarını, takip edebildiğim kadarıyla aşağıda listelemeye çalıştım. Atladığım kanalları veya firmaları iletebilirseniz, hep birlikte daha sağlıklı bir liste oluşturabiliriz.

Alışveriş & Moda Etkinlik Sponsorluğu: Enmoda, Limango, Markafoni
Dergi Reklamı: Enmoda
Dijital Sektör Etkinliği Sponsorluğu: Gittigidiyor, Hepsiburada, Markafoni
Evlere Flyer: Evimster
Fuar & Sergi Katılımı: Limango, Markafoni, Trendyol
Gazete Reklamı: Hepsiburada, Yeni Çarşım
Mağazaİçi, Vitrin Reklamı: 1V1Y
Modacı Sponsorluğu: Trendyol
Otobüs Giydirme: Bonnyfood, Çiceksepeti, GittiGidiyor, Hepsiburada, Hızlıal, Morhipo
Outdoor, Billboard: Hepsiburada, Limango, Markafoni, Otostart
Perakende Sektör Etkinliği Sponsorluğu: Markafoni
Proje Sponsorluk: YeniÇarşım
Promosyon: Limango
Radyo Reklamı: Hepsiburada, Limango
TV Reklam Bant: Enmoda, Hepsiburada, Vipdükkan
TV Reklam Film: Hepsiburada, Limango, Markafoni, Morhipo, Sahibinden, Trendyol